Bağlantı elemanları binayı nasıl etkiler? Küçük detaylar, büyük farklar!
Yapı bağlantı elamanları inşaat sektöründe sıklıkla kullanılan ve hayati öneme sahip olan ekipmanlardır. Bağlantı elemanlarının inşaatın iskeletini oluşturma, betonarme parçalarını yerleştirme gibi çeşitli alanlarda görevleri bulunmaktadır. Sahip olduğu bu roller sayesinde bir inşaatın ne denli sağlam olacağının da sinyallerini vermektedir.
Güvenilir, depreme dayanıklı ve uzun vadeli kullanılabilecek yaşam alanları oluşturabilmek adına bağlantı elemanlarının doğru seçilerek kullanılması gerekir. İşlevselliği sayesinde elde edilecek olan avantajlar bir binanın yapısal bütünlüğünü kuvvetlendirecektir. Yetgin Cıvata olarak sizlere bu yazımızda bağlantı elemanlarının yapısal bütünlüğü üzerindeki etkilerine değineceğiz.
Bağlantı Elemanlarının Yapısal Bütünlükteki Rolü
Bağlantı elemanları binayı nasıl etkiler? Yapıyı ayakta tutar!
Bağlantı elemanları adından da anlaşılacağı üzere parçalar, yapılar arasında bir bütünlük ve birleşim sağlamayı hedeflemektedir. Var olan bu bağlantı elemanları binanın yapısal parçalarını da bir arada tutmayı sağlar. Betonarme yapıları, kirişleri, demir gibi temel malzemeleri birbirine bağlayarak istenen iskeletin oluşmasına neden olur.
Doğru ve güvenilir bir bina yapısı oluşturabilmek için bağlantı elemanının özel seçilmesi gerekir. Her bağlantı elemanı her bölgede kullanılmayacağı gibi özellikleri sebebiyle farklı yerlerde kullanılması gerekir. Sadece malzemenin doğru alanda kullanılması değil, doğu eleman seçimiyle de kuvvet ve dayanıklılık da elde edilecektir.
Yanlış bağlantı seçimi yapıldığı takdirde parçaların birbirini tutması, bağlantıyı kuvvetli sağlamak mümkün olmaz. Dahası korozyon gibi olasılıklar ortaya çıkabileceğinden uzun vadede inşaat alanları çöküntüyle karşı karşıya kalabilir. Depreme karşı dayanıksız hale gelmesi, demirlerde çürüme görülebilecek unsurlardandır. Sonuç olarak güçlü yapısal bağlantıları kurmak doğru, kaliteli bağlantı elemanları seçmekten geçer.
Bağlantı Elemanlarının Temel İşlevleri
Bağlantı elemanları binayı nasıl etkiler? Dayanıklılığın anahtarıdır!
Üretim aşamasında bağlantı elemanlarının belirli işlevselliğe sahip olması hedeflenmektedir. İnşaat gibi sektörlerde belirli işlevselliği ile bağlantı elemanları kullanılacaktır. Bu işlevsellikleri ile yapısal bağlantıları kurmak ve güçlü bir yapı elde etmek mümkün olacaktır. Genel itibarıyla bağlantı elemanlarının işlevselliği şu şekilde özetlenebilir:
- Yük Taşıma ve Dağıtma: İnşaat sektöründe yapılar arasında belirli yük birikimi olur. Yüklerin dağılması ve dengeli bir şekilde temele bindirilmesi için bağlantı elemanları kullanılmaktadır.
- Darbe Emilimi ve Titreşim: Doğal afetler, dış etkenler ve rüzgar gibi sebeplere karşı dayanıklılığı arttırmak bağlantı elemanları iş yapar. Bünyelerindeki darbe emilimi ve titreşimi absorbe etme özelliği sayesinde sarsıntıları minimuma indirir.
- Montaj ve Demontaj: İnşaat sürecinde farklı yapılar, bloklar, malzemeler bir arada bulunur ve bunların bir araya getirilmesiyle yaşam alanları ortaya çıkar. Bir araya getirme sürecinde sıklıkla montaj ve demontaj işlemi uygulanacaktır. Söz konusu birleşimleri sağlamak, sabit yapıyı elde etmek için bağlantı elemanları bulunur.
- Korozyona Direnç ve Sızdırmazlık: Parçaların birleşim alanlarındaki bağlantıların korozyona uğramaması, paslanmaması ya buna bağlı olarak kullanım ömrünün azalmaması hedeflenir. Uzun ömürlü bağlantılar sayesinde yapılar sağlamlığını korur.
Kullanılan Bağlantı Elemanlarının Türleri ve Etkileri
Bağlantı elemanları binayı nasıl etkiler? Güçlü bağlantı, sağlam yapı!
Yapısal bağlantı elemanı türleri birden fazla seçeneğe ayrılmaktadır. Söz konusu bağlantı elemanları şekline, boyutuna ve işlevine göre değişik yerlerde kullanılmaktadır. İnşaat gibi bina bağlantılarının kurulması gereken yerlerde bu ürünler sık tercih edilir. Böylece kaliteli malzemeden üretilmiş bağlantı elemanlarıyla hedeflenen yapılar elde edilmiş olur.
Bağlantı elemanları binayı nasıl etkiler? Küçük parçalar, büyük gücü oluşturur!
- Cıvatalar ve Somunlar
Somun ve cıvatalar bağlantı elemanlarının başlıca ürünleri arasındadır. Cıvatalar iki farklı malzemenin, ürünün bir arada tutunmasını sağlarken somunlar cıvataların sıkılmasında yardımcıdır. Böylece direnci sağlamlaştırarak kayma ya da hareket etme imkânını engellemektedir. İnşaat sektöründe betonarme yapılar başta olmak üzere özellikle çelik yapıtlarda sık sık kullanılmaktadır.
Çelik yapıların ya da betonarme malzemelerin bir araya getirilerek bütünlük elde edilmesi gereken alanlarda kullanılmaktadır. Civataların bağlayıcı özelliği sayesinde istenen yapılar, odalar ya da parçalar elde edilebilmektedir.
- Saplamalar ve Ankraj Sistemleri
Görece daha büyük, hacimli ya da derinliği olan malzemelerin birleştirilmesi için saplamalar ile birlikte ankraj sistemleri kullanılır. Ankraj sistemlerinin betonarme yapılarda yaygın olarak kullanılma sebebi bu alana özel olarak üretilmiş olmasıdır. Ankraj sistemleri sayesinde betona bağlanması gereken çelik ya da diğer yapısal elemanlar sağlamlaştırılarak bütünlük sağlanır. Ürünler birbirine sabitlendiği gibi betona bir zararı da olmaz.
- Kaynaklı Bağlantılar
Kaynaklı bağlantılar ısıl işlemler kullanılarak ürünlerin birbirine kaynamasıyla elde edilen bir yapıdır. İnşaatta kaynak bağlantıları sık sık kullanılmaktadır. Günümüzde tercih edilen kaynak türleri değişiklik gösterse de temel amaç bağlantıların sıkı sıkıya sağlanmasıdır. Kaynak türüne bağlı olarak yapıların dayanıklı ve sağlam olduğu görülür.
Teknolojik anlamda kullanılabilir kaynak bağlantılar şu şekildedir:
- Elektrik ark kaynağı
- Gaz metal ark kaynağı
- Tungsten inert gaz kaynağı
- Perçin ve Kelepçeler
Perçinler inşaat yapılarında ürünlerin birbirine geçirilerek sabitlenmesi adına kullanılmaktadır. Bir tarafında baş kısmı hazır olan perçinlerde kullanım alanına göre diğer ucundan da malzeme geçirilir. Böylece iki yönlü sıkıştırılan perçinler ürünlerin birbirine en iyi şekilde tutunmasını sağlar. Kelepçeler ise ürünlerin bir alana sabitlenmesi, bir arada tutulması gibi amaçlarla kullanılmaktadır.
- Şişme Geçme ve Tırtıllı Bağlantılar
Şişme geçme ve tırtıllı bağlantılar betonarme yapılar kullanılmaktan ziyade daha çok ahşap ve çelik bağlantılarda kullanılmaktadır. Tırtıklı bağlantılar dış yüzeyindeki şekiller sayesinde yapıya en iyi şekilde tutunmayı sağlar. Sürtünme olanağını arttırarak dirence bağlı olarak bağlantıların sağlam bir şekilde oluşmasına neden olur.
Prefabrik yapıların inşa edilmesinde özellikle şişme geçmeler pratiktir. Parçaların birbirine geçerek en iyi şekilde bağlantı sağlanmasına neden olur. Yine tırtıllı bağlantılar da parça birleşiminden sorumlu olup prefabrik bağlantıların sorunsuz olmasını sağlar.
- Esnek Bağlantı Elemanları
Diğerlerine nazaran esnek bağlantı elemanları oldukça farklıdır. Yapısı gereği cıvata ya da somun gibi net bir boyutta değildir. Esnek yapısı sayesinde gövde kısmı hava ile dolabilmekte ya da çevresinde yer alan malzemelere göre şekil alabilmektedir. Tamamen duruma ya da ihtiyaca göre belirlenebilen şekli sayesinde işlevselliği öne çıkacaktır. Ayrıca rüzgar ve sismik sistemlerde meydana gelen yükü içerisindeki kanalardan aktararak dengeyi sağlar.
Bağlantı Elemanlarının Deprem ve Rüzgar Yüklerine Karşı Rolü
Bağlantı elemanları binayı nasıl etkiler? Güçlü bağlantılar, uzun ömürlü yapılar!
Bilinenin aksine depremlerde esnek yapılar oluşturulmazsa kırılmaya bağlı olarak yıkılmalar daha çok yaşanır. Bu yüzden temel başta olmak üzere katlar arasındaki bağlantıların esnek yapılarla desteklenmesi gerekir. Esnek bağlantı elemanları sayesinde depremin ya da rüzgarın yarattığı kuvvet yumuşatılarak alandan uzaklaştırılır. Böylece ani deprem kuvvetine bağlı olarak esneme payı kullanılır, yıkılmaların önüne geçilir.
Yapının temeline ya da yüzeyine gelen yükleri absorbe etmek gerekir. Absorbe yani emebilme özelliğini ortaya koymak için bağlantı elemanları gerekir. Daha önce değinilen esnek bağlantı elemanlarında olduğu gibi diğer yapıların da bu sismik yükleri soğuracak şekilde planlanması gerekecektir.
Yüksek binalarda üst katlara çıkıldıkça rüzgar ve depremin etkisi daha yoğun hissedilir. Bu tarz yapılarda rüzgara karşı güçlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Titreşim sönümleyici bağlantı elemanları ya da dış cephede aerodinamik tasarımlar yapılması bunların başında yer almaktadır. Rüzgar tünellerinin açılması da var olan yükü yönlendirerek dengeyi oluşturur.
Son olarak rüzgar etkilerine dayanıklı olacak bağlantı elemanlarının kullanılması önemlidir. Bu şekilde bağlantıların kopmasına engel olabilir, esneme payına bağlı olarak kuvveti yönetebilirsiniz. Sonuç olarak yapıdaki esneme payı, dayanıklılık ya da güç tamamen bağlantı elemanlarına dayanmaktadır. Betonarme, çelik yapılar ya da prefabrik üretimlerde güçlü yapı elde etmek isterseniz yapı bağlantı elemanları için bize ulaşın.
Dikkatinizi Çekebilecek Diğer İçeriklerimiz: